Het Friese landschap en de gebroeders Kleefstra

Vanaf de Mardyk, avondlicht

Het is wel een aparte ervaring om met mijn iPod op door de omgeving te fietsen. Op die iPod staan de soundscapes van de gebroeders Kleefstra. Hun muziek (om het maar zo te noemen) gaat over “De ruimte van het landschap zonder mensen en de zintuiglijke weerslag daarvan.” Op een cd las ik dat het over het landschap van Friesland in de oertijd gaat. Jan is de dichter die, verweven met de klanken van gesampelde natuurgeluiden en een enkele gitaar, uit zijn werk voorleest (in het Fries). Romke doet de sound en verschillende instrumenten. Ze werken veel samen met andere geluidskunstenaars, o.a. uit IJsland. Dit voorjaar ben ik naar een concert van hen geweest: het podium was bedekt met snoeren en laptops. Om te zien is er dus niks aan, maar op de fiets om een uur of 6 met dat geluid in mijn oren... te gek! In de rechterkolom staat het blog van de Kleefstra's. Je kunt daar veel van hun soundscapes beluisteren.
Ik ben om 4 uur teruggegaan naar de plek aan de Mardyk en heb het schilderij afgemaakt. Gelukkig kwam ook de zon door en was het ongeveer hetzelfde licht als de eerste keer dat ik daar zat.

Simmer op e Mardyk

Voorstudie in aquarel en grafiet

Opzet van het schilderij

Majestueuse luchten, maar er valt ook veel regen uit. Tussen de buien door is het prachtig, maar ik zal vaker naar de plek terug moeten. In dit geval is het de Mardyk (meerdijk) vlak bij de Sneekermeer. Ik was er gister om een uur of 6 en vanavond weer om die tijd, maar moest afbreken. Lange schaduwen en grote contrasten.

De Sneeker Pan is vandaag 4^e geworden.

Skutsjesilen

Skutsjesilen, een schilderij uit 1994

Het Skutsjesilen is gister begonnen. Terwijl ik stond te worstelen met mijn maaipatronen luisterde ik naar het verslag van Omrop Fryslan. Er stond weinig wind, maar zoals de verslaggever het weergaf leek het erg op Theo Koomen bij een sprintfinish van de Tour de France. En dat terwijl de skutsjes statig naar de finish dobberden. Grau heeft gewonnen, Sneek (vorig jaar kampioen) werd derde. Ik ben natuurlijk voor Sneek. In 1994 heb ik er een schilderij van gemaakt en ik laat het zien, omdat mijn laatste schilderij als mislukt beschouw. Het kan ook niet: half ter plekke en half uit het hoofd schilderen. Maaipatronen: een te vluchtig onderwerp.

Het mislukte schilderij

Gisteravond  zag het gemaaide landschap er bijna fluoriserend uit. Volgens een documentaire die ik een tijdje geleden zag, komt het zogenaamde Hollandse licht door de terugkaatsing  van het licht in grote wateroppervlaktes. Friesland merenland, het avondlicht deed de vlakte gloeien.

De luchten zijn door de weeromslag in ieder geval majestueus. Ik zal mijn horizon verlagen.

Nog iets aan de voorgrond gedaan

Sporen in het land

Albadawei, dezelfde vaart als het eerste schilderij

Schetsje met aquarel en krijt

Vanavond (vrijdag) is het een beetje gaan regenen. Daar hebben de boeren naar toe gewerkt. Het hooi moet nu verwerkt en binnen zijn. De patronen die zij maakten bij het maaien, deden me denken aan de krijttekeningen in Zuid-Engeland. Die paarden en grote mannen en zo. Witte tekens in een groen landschap. Hier zijn ze gelig en van geen artistieke waarde. Sommige maken er een rommeltje van (die zijn het mooist) en andere trekken geometrische banen.

Ik heb gister en eergister schetsen gemaakt van die patronen en ik ben met 2 schilderijen begonnen. Als ik de volgende dag terugkom, hebben de boeren het gras weer omgegooid en is het patroon veranderd. Ik schilder dus nu gedeeltelijk ter plekke en thuis (in het huis van Celine) werk ik verder naar aanleiding van de schetsen en foto’s. Vanaf morgen is het om het dorp heen weer een grote groene vlakte en moet ik weer mijn onderwerp vinden. Wat wil ik van Friesland weergeven?

Op weg naar Reard

Ik ben opgegroeid aan de noordkant van Sneek en je hoefde de straat maar uit te lopen en je stond in het weiland. Misschien dat ik daarom altijd van grote wijde vlaktes heb gehouden, maar om Friesland weer te geven, zal ik toch naar de details moeten gaan. Ik ben benieuwd!

Overigens, ik zie behalve roeken en meeuwen, hier helmaal geen vogels. Als ik buiten sta te schilderen in een park in Utrecht, hoor ik altijd vogels en nu, op het platte land van Friesland, had ik toch graag de leeuwerik gehoord. Dat geeft mij het ultieme zomergevoel vanuit mijn jeugd. 

De laatse schets is een voorstudie voor het schilderij dat ik morgen zal tonen.

Poppenwier in de zomer

 Gezicht op Poppenwier vanaf de Albadawei

Twee dagen ben ik hier nu en ik heb een aantal schetsen en 1 schilderij af.

Ik pas op de sadistische kat van Celine. Ze wil aandacht en is aanhalig, maar haar opperste vorm van geluk uit zich in het geven van een haal.

Poppenwier ligt in de Greidhoeke. Weilanden, zo ver als je kunt kijken. Monocultuur, dus het gras is overal even groen. Dan ben je gauw klaar als schilder...

De opdracht die ik aan mezelf heb gesteld is: hoe breng ik variatie in het groen, zodat een enorme grasvlakte ook nog spannend is.

Eerste schets

Ik heb geluk: het is maaitijd. Tot de zon ondergaat zijn ze bezig met maaien, gras omgooien, uitspreiden en nog eens omgooien. .. Er onstaan prachtige patronen: geel, van het pas gemaaide gras en donkergroen, dat opzij gegooid is. Sporen in het landschap. Mijn thema voor deze week. Daarna is Friesland weer helemaal gemaaid en heb je aan de tubes blauw en groen genoeg.

Om er in te komen heb ik eerst een waterpartij gemaakt. “Gezicht op Poppenwier, vanaf de Albadawei”. De sporen zijn nog in de schetsfase en daar ga ik het morgen over hebben.

Aquarelletje

Utrecht in de zomer

Wilgenbosje in de VVPolder  's ochtends 8 uur

Meestal, als de zomer aanbreekt, wordt Utrecht weer van mij. Iedereen zit op de camping of de Costa, studenten zijn naar huis en de stad is leeg. Plaats op het terras en in de bioscoop.

Deze zomer is het anders. De luchten zijn prachtig. Tussen de buien door ga ik naar het park om te schilderen. Weer in olieverf, want Laurens zegt dat ik een olieverfhand heb.

De kwast gaat makkelijker over het doek. Je kunt de kleuren door elkaar smeren.  Tussen de sessies in het park door, werk ik er thuis aan. Om daarna weer met het schilderij op de plek te gaan zitten. De terpentine maakt de huid nogal dof; een voordeel is, dat het snel droogt. De laatste fase is op het atelier, daar meng ik met terpentijn en lijnolie, dan komt er wat glans in. 

Dit schilderij zit in de atelierfase. Het contrast tussen voor en achtergrond moet nog wat groter, maar ik laat het jullie vast zien.

Van mijn stad heb ik dus nog niet zo veel genoten. Ik zat in park Voorveldse Polder en vanaf volgende ga ik een poosje in Friesland (Poppenwier) schilderen voor mijn tentoonstelling volgend jaar in Oosthem (bij IJlst). 

Deze zomer is anders.