donderdag 22 februari 2018

Laaxum

De jaarwisseling heb ik in Friesland doorgebracht. Rustig met een paar vrienden nog een stukje Van het Hek gekeken en om 12 uur de champagne geheven. Daardoor was ik op 1 januari uitgeslapen en zonder kater en besloot ik naar een voor mij favoriete plek in Friesland te gaan: Laaxum. Ik wilde al heel lang daar een tekening maken.
Er stond een straffe wind en ik zat, dik ingepakt, met mijn rug tegen één van de schuurtjes die daar staan. Er was niemand, de patattent was gesloten en het enige visserschip van het dorp lag in het kleine haventje.
De Hang met links Willem van Althuis, omstreeks 1976
In de verte kun je, achter het schip, de voormalige visafslag nog zien. Om mijn verhaal compleet te maken, ga ik nu een stukje van wijlen Joost Zwagerman citeren:

"In 2009 maakte de Werkgroep Cultuurhistorisch Erfgoed Warns Skarl Laaxum bekend dat met spoed moet worden begonnen aan de restauratie van de meer dan 90 jaar oude visafslag van Laaxum, een buurtschap aan de oever van het IJsselmeer in het zuidwesten van Friesland. De zoutloods annex visafslag, beter bekend als de Hang, is in verval. Met de opknapbeurt is ruim 100 duizend euro gemoeid. De schuur moet een visserij- en streekmuseum worden. De burgemeester van het nabijgelegen Warns was in 2009 blij met de inspanningen voor het behoud van het vishok.
Schilderij uit de serie van 14, gemaakt tussen 1976 en 1990
Een belangrijk argument voor het behoud van het vishokje bleef door de Werkgroep ongenoemd. Het is vele malen geschilderd door de Friese grootmeester Willem van Althuis (1926-2005), in schilderijen van telkens hetzelfde formaat, 24 bij 30 centimeter. Veertien schilderijen van Laaxum waren in 2013 te zien op de oeuvre-tentoonstelling van Van Althuis in Museum Belvédère in Heerenveen. Als de Werkgroep uit Laaxum geen resultaat boekt en wanneer het zieltogende gebouwtje tegen de vlakte gaat, knapt de streng tussen Van Althuis' Laaxumreeks en de Friese werkelijkheid die de grondstof vormde voor het figuratieve deel van zijn oeuvre. Dan worden de Laaxum-doeken historiestukken.
Foto uit 2011 van mezelf
Foto uit 2016
Laaxum bestaat uit een boerenhuisje of tien. Friesland kent nog lege plekken; misschien is het in Laaxum wel het leegst. Het vishokje lijkt er te zijn weggemoffeld. De schuur is voorzien van stutbalken die op hun beurt ook hun beste tijd lijken te hebben gehad. De dakpannen, nog te zien op foto's uit 2009, zijn verdwenen. Al met al een klein wonder dat het nog niet is ingestort".

Tot zover het artikel van Joost Zwagerman.
Tegenwoordig staat er een metalen hek om de visafslag, omdat het bouwval een gevaar voor bezoekers is. Ik heb me voorgenomen om, zolang het gebouwtje er nog staat, dit verval vast te leggen. Misschien dat men in het kader van Friesland 2018, Leeuwarden Culturele Hoofdstad, het geld kan vinden om de Hang op te knappen.




Toen ik daar zat te tekenen kwam de enige visser van het dorp een praatje maken. Hij kende Utrecht uit zijn militaire diensttijd en vertelde dat er vaak mensen naar de Hang kwamen kijken vanwege de schilderijen van Willem van Althuis.
Op de achtergrond de voormalige visafslag