Zompige donkere klei

Olieverf op doek, 100 x 80 cm.

De hoge winterdijk bij Noordpolderzijl, striemende wind, ontelbare ganzen die grazen op het uitgestrekte, buitendijkse land.
Het geluid van de druk pratende vogels mengt zich met het geronk van een garnalenkotter in de mistige verte. Het droogvallende wad geeft de typische geur af van zee, drek en zompige, donkere klei.

Het woord drek heeft hier de betekenis van: blubber, bezinksel, modder, slijk. Blauwig van kleur en als je erin stapt, kost het moeite om  je laars of schoen aan je voet te houden.

Fort De Bilt in de herfst

Fort De Bilt in olieverf

Sinds 17 oktober heeft dit werkje me aan staan staren. Het was nog niet af, er moest nog 'iets' aan gebeuren.
Met de kerstdagen was het lekker rustig in het ateliercomplex waar ik zit. Iedereen aan een copieus diner en/of verplicht wandelen in het bos, Marike achter de ezel.
Ik ben ook schetsen gaan maken voor het volgende wadschilderij en heb vandaag de eerste opzet gemaakt. Daar laat ik binnenkort de resultaten van zien.
Ik ga in de winter niet buitenschilderen. Ik beschouw de doeken die ik in de zomer buiten maak als studie. 's Winters wil ik die studies gebruiken als aanleiding voor grotere doeken in olieverf. Ik ben nu bezig om de schetsen en foto's, die ik eind 2010 op het wad bij Noordpolderzijl heb gemaakt, te verwerken. Mijn bezoek aan het festival 'Explore the North' heeft daar zeker mee te maken (zie bericht hieronder).

Explore the North

Dat is wat ik afgelopen zaterdag gedaan heb: rondrijdend met een Zwitserse bus uit de jaren 60 op weg naar de inspiratiebronnen van Friese dichters en experimentele muzikanten. Ik heb ademloos geluisterd (en met mij nog 39 anderen) naar de performance van Tsjebbe Hettinga (tekst) en Sytze Pruiksma (slagwerk). Zij improviseerden op de geluiden van het wad, de wind en de vogels. Tranen in de ogen…

‘Sytze Pruiksma collects sounds, musical instruments and music. Real sounds recorded in nature, musical pieces that he composes. He creates samples and scores. He mixes and orchestrates. With traditional musical instruments, the human voice and new instruments he creates. With other musicians he finds sounds in their instruments that match the atmosphere he wants to create’.(citaat van zijn blog).
De performance vond plaats in een restaurant achter de dijk bij Jacobiparochie. Aan de andere kant van de dijk lag een vogelreservaat waar, zo vertelde Hettinga mij, hij vaak kwam met Sytze, want Sytse is een vogelaar. We hebben het mogen zien, deze stille plek met oorverdovende geluiden van wind en vogels: het Wad.

Tsead Bruinja (op de foto met buschauffeuse) leest
hier voor uit eigen werk

Onze gids van die dag, Tsead Bruinja, Friese dichter te Amsterdam, leidde ons daarna naar Peasens-Moddergat. Albertina Soepboer las voor, maar waar ik vooral (weer) door geboeid werd, was het optreden van Jan Kleefstra (dichter) en electronische muziek van zijn broer Romke en Chris Bakker (met Peercomputer en gitaar).
‘The Kleefstra brothers, Romke and Jan are members of the Dutch improv band Piiptsjilling along with Rutger Zuydervelt (Machinefabriek) and Mariska Baars (Soccer Committee). In 2008 Piiptsjilling recorded its first acclaimed, untitled album and since the brothers have worked and recorded together with several other musicians. Their music invariably involves the experimental guitar playing of Romke in combination with the spoken word in Frisian, an old European minority language by Jan. Sometimes dreamy, melancholic and melodic, sometimes dark, haunting and noisy, but always instant music, both in the studio and on stage’.
Op hun blog kun je veel van hun werk beluisteren.

Het kerkje van Peasens-Moddergat is zó klein, dat ik bij het naar buiten gaan moest bukken om niet tegen de onderkant van het orgel te stoten.

Het festival Explore the North vond afgelopen weekend voor het eerst plaats op verschillende plekken in Leeuwarden. Onthouden!

Herfst in Round Lake Rd

Thuisgekomen heb ik de doekjes weer op de spielatten gezet en ik ben nog even door gaan schilderen. De bedoeling is om te laten zien hoe het struikgwas aan de overkant van de vijver belicht wordt door de avondzon. Dit schilderij is zogezegd met tegenlicht gemaakt. Ik moet er nog even naar kijken en waarschijnlijk de rechterkant en de voorgrond wat donkerder maken. De weergave op het scherm heeft ook zijn invloed. Onderin zijn het blauw en het groen veel meer met elkaar verweven.

Bij het onderse doekje is het blauw ook nogal prominent. Ook in dit geval stond de zon al laag (ongeveer 3 uur 's middags) en kwam van links. Dit deel van de vijver heeft altijd veel vegetatie en ziet er op dit moment erg dor uit.

Mijn conclusie is dat ik er nog wel even aan door kan werken. Het licht in het struikgewas achter het pad zit er wel goed in. Langs dat pad komen 's ochtends altijd de paarden van de paardenboerderij achter in het bos. De plek waar ik stond (zie het bericht van woensdag 9 november, Schilderdag), is de plek waar de 6 Canadese ganzen grazen en die door Jelle steeds weggejaagd worden (ze poepen en eten het gras op).

Gedichten en de kunst van het voordragen

Vanavond was ik bij iPoetry Live! Het klinkt erg hip; het is eigenlijk voor en door jongeren, maar ik vond het nogal tam.
Ik was gekomen voor mijn favoriete dichter van dit moment, Tsjebbe Hettinga, de Friese bard, onze eigen Homerus. Hij schrijft lyrische poezie in het Fries en kan dat prachtig voordragen. De dichter zingt en zeker Us Tsjebbe!
Zijn poezie is erg beeldend: je ziet de Frjemde Kunsten aan je voorbijgaan. Hij is zeer vindingrijk in zijn taalgebruik en gebruikt woorden in het Fries, waar ik ook een vertaling voor nodig heb. Gelukkig is die vertaling er ook en de bundel Frjemde Kunsten bevat ook een CD van zijn voordracht. Want je moet hem horen voordragen. Hij voert je mee via het Friese landschap naar Griekenland en verder... Hij schept beelden die wij als zienden niet eens zien (de dichter is blind).
Het was jammer dat we, voorafgaand aan zijn optreden, nog een hele serie amateurs moesten doorstaan. Leuk, maar niet boeiend.
Tsjebbe vertelde me na zijn optreden dat zijn laatste bundel Equinox nu ook vertaald is in het Nederlands (met CD van de voordracht), maar dat de crisis in uitgeversland de uitgave tegenhoudt. Ook zijn website die via de uitgever tot stand was gekomen is niet meer in de lucht. Eeuwig zonde; deze man moet gevolgd worden, want hij is een bron van inspiratie voor iedereen die zich met beelden bezighoudt.

Laatste dag

Mijn laaste dag in Amerika. Gister heb ik nog aan de schilderijtjes gewerkt, maar ben nog steeds niet tevreden. Ik haal ze dus maar van de spielatten af en ga ze thuis afmaken.
Later zal ik ze dan op dit blog tonen.
De eik hiernaast had nog groene bladeren toen ik 9 dagen geleden kwam. Nu zijn ze via geel naar bruin veranderd. Het zal niet lang meer duren of alle bladeren zijn gevallen en de winter begint.

Middagje MoMa

Donderdagmiddag zijn we naar het MoMa gegaan om het retrospectief van De Kooning te zien. Begin jaren 80 heb ik ook al eens een grote overzichttentoonstelling van hem in het Centre Pompidou gezien, maar dit was nog wat uitgebreider. Er was zelfs werk van hem te zien dat hij nog in Rotterdam had gemaakt! Niet erg interessant, maar het is leuk om te zien dat elke kunstenaar met hetzelfde begint. Tenminste tot de jaren 80. Daarna werd er aan vakken als model en stilleven niet meer zoveel aandacht besteed.
De foto is genomen buiten de tentoonstelling, want het was verboden foto's te maken. Het grote doek is een mural op canvas uit de jaren 30, toen De Kooning gebruik maakte van een soort BKR en door de overheid betaald werd om kunst te maken. Links een foto van hem in zijn prachtige grote atelier.

Er waren veel tekeningen en voorstudies. Het is mooi om te zien dat er vanaf het begin een handschrift is, dat tot aan het eind blijft en steeds losser wordt.
Het mooiste vond ik toch de grote abstrakte landschappen en de latere vrouwenschilderijen. In de loop van de jaren had ik sommige al eens gezien, maar andere had ik echt nooit in het echt gezien.
Zijn beelden en latere werk (na 1980) heb ik overgeslagen, want dat intersseert me niet. Het overzicht loopt tot 1986, maar het is de vraag of De Kooning toen nog compos mentes was oftewel "all his faculties intact".
Het was gelukkig niet zo druk in het MoMa als op feesdagen. We konden zelfs een plaatsje veroveren in het cafe.

Op het plaatje hiernaast bevindt Jelle zich in een kunstwerk van Carlito Carvalhosa, een immens hoog doolhof van stof, dat in de hal van het MoMa verschillende verdiepingen hoog zich uitstrekte. In het midden stond een vleugel. We hadden 's middags het pianostuk van Philip Glass gehoord. Dat kwam daar kennelijk vandaan. Op de terugweg was het rush-hour. Vandaag is Veterans Day. Veel mensen hebben vrij en gaan een lang weekend weg.

Schilderdag 2

Vandaag was het al weer een uitzonderlijk mooie dag. Ik stond in mijn T-shirt te schilderen. En dat in november, anderhalve week na de sneeuwstorm. Gisteravond was er op het (lokale) nieuws dat men nog steeds bezig is om de elektriciteit te repareren. Er zijn dus mensen die al 10 dagen zonder stroom zitten. Jelle is tussen de bedrijven door bezig om een goede aansluiting aan het huis te maken voor zijn generator. Je kunt maar beter goed voorbereid zijn.

Het schilderen ging niet zo geweldig. Het licht verandert snel en en daardoor de weerspiegeling in het water. Het is wel een mooi gezicht om in het tegenlicht de rode en gele kleuren te zien oplichten. Wie weet lukt het nog voor het eind van de week.

Morgen wordt regen verwacht. Ik ga naar het MoMa voor Willem de Kooning.

Schilderdag

Vandaag ben ik echt begonnen met schilderen. Het was een prachtige dag, zelfs warm!
2 schilderijtjes opgezet, want omdat het licht steeds verandert, wissel ik af en ga er elke dag aan verder werken. Muziek van Miles Davis (Kind of Blue) in de oren en kwasten maar!
Ik wil er 4 gaan maken. Kijken of het lukt, want donderdag ga ik naar NY om de expositie van Willem de Kooning te zien en zondagavond ga ik weer naar huis.

Round Lake november 2011

Sinds vrijdagavond ben ik weer in Stamford CT. Er lag nog een restje sneeuw in de tuin van de sneeuwstorm van 29 oktober, die 750.000 huishoudens in Connecticut zonder stroom had gebracht. De marathon in NY was gisteren en voor die tijd heeft men nog 1000 omgevallen bomen moeten opruimen. Ik was gister in NY en heb helemaal niets gemerkt van de gevolgen van die sneeuwstorm. Ook niet van de marathon overigens.We hebben geluncht in Chinatown. Ik heb daar een drankje gehad van groene thee, melk en zaadjes van de Tapioca. De zaadjes zijn ongeveer een halve cm. doorsnede en ze smaken een beetje naar winegums. Ze hebben ook dezelfde ' bite' als winegums. Je krijgt er een dik rietje bij en moet oppassen dat je die zaadjes niet rechtstreeks in je luchtpijp zuigt ;-)

Vanmorgen hing er een mist over de vijver. Ik ben bezig een plekje te zoeken om te schilderen. De bedoeling was om vandaag al te beginnen, maar ik moest eerst nog mijn materiaal verzamelen. Dat heb ik nu en morgen ga ik dus aan het werk!

Hiernaast de mistige vijver. Veel bomen zijn al kaal, maar er zijn er nog  met blad, geel, bruin en rood. Mooie aanleiding om een heel ander palet te gebruiken.
Wordt vervolgt...

Fort de Bilt in de olie

Vandaag (29 oktober) ben ik met Blogspot begonnen. Eigenlijk was het alleen om op Heere Smit te kunnen reageren, want in Wordpress houd ik ook nog een blog bij.

Dit schilderij is nog niet af. Deze keer heb ik in olieverf gewerkt, want als het kouder wordt is acrylverf geen optie meer. Bovendien wilde ik het wel eens proberen. Het strijkt makkelijker dan acryl, alleen voor het vervoer van zo'n nat doek (op de fiets) naar huis moet ik nog iets verzinnen.

Binnenkort ga ik het op locatie afmaken.